Δημοσιεύσεις από Μεταπτυχιακούς Φοιτητές του Τμήματος Παιδαγωγικών Σπουδών

Συνύπαρξη Ειδικών Μαθησιακών Δυσκολιών και Προβλημάτων Συμπεριφοράς στο Δημοτικό Σχολείο

Δανοπούλου Ελβίρα-Ελένη, Μεταπτυχιακή Φοιτήτρια

Δανοπούλου, E., & Πίττα, E. (2020). Συνύπαρξη Ειδικών Μαθησιακών Δυσκολιών και Προβλημάτων Συμπεριφοράς στο Δημοτικό Σχολείο. Επιστήμες Αγωγής, 2, 7-29.

Η μεταπτυχιακή φοιτήτρια του Τμήματός μας, Ελβίρα-Ελένη Δανοπούλου, σε συνεργασία με την Δρ Ευδοκία Πίττα, επόπτρια της μεταπτυχιακής της εργασίας για την οποία έλαβε τον βαθμό «Άριστα», διενέργησε συγχρονική έρευνα σχετικά με τις Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες (ΕΜΔ) και τα προβλήματα συμπεριφοράς σε μαθητές του δημοτικού σχολείου, τα αποτελέσματα της οποίας δημοσιευτήκαν στο περιοδικό Επιστήμες Αγωγής (2020) του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Κρήτης. Στην έρευνα συμμετείχαν εκπαιδευτικοί 100 μαθητών με Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες και 100 μαθητών χωρίς Μαθησιακές Δυσκολίες μέσω της ενότητας αξιολόγησης της συμπεριφοράς του ερωτηματολογίου TRF/6-18 του Achenbach. Οι εκπαιδευτικοί ανέφεραν σημαντικά περισσότερο Άγχος/Κατάθλιψη, Απόσυρση/Κατάθλιψη, Κοινωνικά Προβλήματα, Επιθετική Συμπεριφορά, Προβλήματα Προσοχής και Απροσεξίας στους μαθητές της κλινικής ομάδας συγκριτικά με την ομάδα ελέγχου. Οι μαθητές με γνωμάτευση τουλάχιστον δυσλεξίας εμφάνιζαν σε μικρότερα ποσοστά Σωματικά Ενοχλήματα, Κοινωνικά Προβλήματα, Παράβαση Κανόνων, Επιθετική Συμπεριφορά, Προβλήματα Προσοχής και Απροσεξίας συγκριτικά με τους μαθητές με δυσγραφία, δυσαριθμησία ή και τα δύο μαζί. Μέσα από αυτή την έρευνα γίνεται αντιληπτό πως δεν αρκεί να γνωρίζουμε εάν ο μαθητής έχει ΕΜΔ αλλά οφείλουμε να γνωρίζουμε το είδος της ΕΜΔ καθώς και τα μοναδικά χαρακτηριστικά που εμφανίζει. Έτσι, θα μπορέσουμε να οικοδομήσουμε την κατάλληλη εκπαιδευτική παρέμβαση αλλά και να εστιάσουμε στην πρόληψη και αντιμετώπιση της προβληματικής συμπεριφοράς την οποία μπορεί να εμφανίσει ένας μαθητής ως συνοδό πρόβλημα εντός και εκτός της σχολικής τάξης. Τα παραπάνω αποτελέσματα μπορούν να αποτελέσουν ένα έναυσμα για περαιτέρω διερεύνηση των ΕΜΔ στην Ελλάδα και την Κύπρο, εστιάζοντας όχι μόνο στην αντιμετώπισή τους αλλά και στην επίδρασή τους στην ψυχολογική κατάσταση και την κοινωνική ανάπτυξη των παιδιών (Δανοπούλου & Πίττα, 2020).

Διαθέσιμο στον σύνδεσμο: https://ejournals.lib.uoc.gr/index.php/edusci/issue/view/81

Η πολιτισμική οντότητα και διαμόρφωση του εφήβου στον Ανάπλου του Θανάση Βαλτινού: αναγνωστική προσέγγιση για τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση

Κοταρέλα Όλγα, Διδακτορική Φοιτήτρια

Κοταρέλα, Ο. (2019). Η πολιτισμική οντότητα και διαμόρφωση του εφήβου στον Ανάπλου του Θανάση Βαλτινού: αναγνωστική προσέγγιση για τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Στο Γιώτα Παπαδημητρίου & Χριστόφορος Κωσταράς (επιμ.), Πρακτικά 4ου Πανελληνίου Συνεδρίου: «Εκπαίδευση στον 21ο αι.: Σχολείο και Πολιτισμός», Τόμος Β, 365-371.

Η εισήγηση είναι μια αναγνωστική προσέγγιση του Ανάπλου του Θανάση Βαλτινού υπό το πρίσμα των σπουδών ανδρισμού και επικεντρώνεται στους τρόπους διαμόρφωσης της έμφυλης υποκειμενικότητας. Προσεγγίζεται η εικόνα του εφήβου ως μελλοντικού συγγραφέα, φορέα και παραγωγό πολιτισμού, καθώς ο Ανάπλους μυθιστορεί, σε μεγάλο βαθμό, την παιδική και εφηβική ηλικία του συγγραφέα.

Διαθέσιμο στον σύνδεσμο: Πρακτικά 4ου Πανελλήνιου Συνεδρίου «Εκπαίδευση στον 21ο αιώνα: Σχολείο και Πολιτισμός»

Η αποτελεσματική αντιμετώπιση των παιδιών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες στο συμπεριληπτικό σχολείο της νέας εποχής

Κατσέας Βάιος, Μεταπτυχιακός Φοιτητής

Κατσέας, Β. (2020). Η αποτελεσματική αντιμετώπιση των παιδιών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες στο συμπεριληπτικό σχολείο της νέας εποχής.  Νέος Παιδαγωγός online, Τεύχος 16, 210-218.

Τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, παρατηρείται μια μεταστροφή από την παραδοσιακή αντίληψη περί αγωγής και εκπαίδευσης, σε μια σύγχρονη, που κάνει λόγο για από κοινού (συν)εκπαίδευση όλων των παιδιών στο γενικό σχολείο. Δίδεται, πλέον η ευκαιρία στα άτομα με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες (Ε.Ε.Α.) να φοιτήσουν και συνάμα να εκπαιδευτούν και να κοινωνικοποιηθούν εντός ενός εκπαιδευτικού πλαισίου, ανάλογα με το εύρος των δυνατοτήτων τους. Στο πλαίσιο αυτό, ο εκπαιδευτικός αυτού του πρότυπου σχολείου αναλαμβάνει να φέρει εις πέρας έναν διττό ρόλο, από τη μια να συμβάλλει με τις συστηματικές του παρατηρήσεις στην εκτίμηση της διαγνωστικής αξιολόγησης κάθε παιδιού με Ε.Ε.Α., και από την άλλη να φανεί αντάξιος του παιδαγωγικού του ρόλου, εφαρμόζοντας αρχές και μεθόδους που θα διευκολύνουν τα παιδιά με Ε.Ε.Α., ταυτόχρονα όμως δεν θα παρεμποδίζουν την ομαλή εξέλιξη του Αναλυτικού Προγράμματος Σπουδών (ΑΠΣ). Λαμβάνοντας υπόψη τη σημασία του πολλαπλού ρόλου του εκπαιδευτικού, που σήμερα καλείται να επιτελέσει στο συμπεριληπτικό σχολείο, βασικός στόχος αυτού του άρθρου είναι η ενδελεχής ανάγνωση του θέματος, υπό την σκοπιά της συμπεριληπτικής εκπαίδευσης, δηλ. από τη στιγμή που το παιδί αρχίζει να φοιτά στο κοινό σχολείο της γειτονίας του.

Ο προσωπικός – ατομικός και κοινωνικός – πολιτισμικός χαρακτήρας της νοητικής υστέρησης

Κατσέας, Β. (2020). Ο προσωπικός – ατομικός και κοινωνικός – πολιτισμικός χαρακτήρας της νοητικής υστέρησης. Νέος Παιδαγωγός online, Τεύχος 16, 228-234.

Τα παιδιά με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες (ΕΕΑ) αποτελούν σήμερα ένα καθολικό κοινωνικό φαινόμενο. Το σημερινό σύγχρονο ψηφιακό σχολείο, επιμένοντας να προσανατολίζεται ακαδημαϊκά, δεν προσεγγίζει τους μαθητές εξατομικευμένα, επιλέγοντας γνώσεις που τα παιδιά με νοητική υστέρηση (Ν.Υ.) μπορούν εύκολα να αφομοιώσουν, καθώς θα τους χρησιμεύουν στο καθημερινό τους συγκείμενο. Αυτή η εκπαιδευτική πρακτική παρέχει στο παιδί μια ευκαιρία ανάπτυξης των γνωστικών του δεξιοτήτων, της προσωπικότητάς, της έκφρασης καθώς και της κοινωνικοποίησης (Αρμπουνιώτη, Κουτσοκλένη, & Μαρνελάκης, 2007). Με λίγα λόγια η Ν.Υ. έχει έναν διττό χαρακτήρα, σχετίζεται με τον προσωπικό-ατομικό χαρακτήρα, αλλά ενέχει και κοινωνική διάσταση, μιας και τα άτομα με Ν.Υ., ζουν, δρουν, και αλληλεπιδρούν στην ευρύτερη κοινωνία. Με το παρόν άρθρο, επιδιώκεται να διερευνηθεί η σχέση μεταξύ των δύο όψεων της Ν.Υ., η ανάδειξη της οποίας χαρτογραφεί τον χαρακτήρα της. Πιο αναλυτικά, περιγράφεται ο προσωπικός-ατομικός χαρακτήρας της Ν.Υ., στη συνέχεια αναλύεται ο κοινωνικοπολιτισμικός χαρακτήρας της Ν.Υ. και περιγράφεται η αλληλεπίδραση των δύο όψεων της Ν.Υ. Τέλος, συνάγονται ορισμένα χρήσιμα συμπεράσματα από τη σύνθεση των επιμέρους ενοτήτων.

Διαθέσιμα στον σύνδεσμο: Νέος Παιδαγωγός online

Κριτική και τεκμηρίωση του περιεχομένου και της σκοπιμότητας του κινήματος «Σχολεία φιλικά διακείμενα προς τη δυσλεξία»

Κατσέας Βάιος, Μεταπτυχιακός Φοιτητής

Κατσέας, Β., Παπαϊωάννου, Ι. (2020). Κριτική και τεκμηρίωση του περιεχομένου και της σκοπιμότητας του κινήματος «Σχολεία φιλικά διακείμενα προς τη δυσλεξία». i–Teacher, Διδακτική της γλώσσας σε πολυγλωσσικές τάξεις: Προτάσεις και εφαρμογές, Τεύχος 22, 48-55.

Αυτό το άρθρο εξετάζει με μία κριτική ματιά το υπόβαθρο της υποστήριξης για τη δυσλεξία στα πλαίσια του κινήματος Dyslexia friendly schools, ενός κινήματος που αναπτύχθηκε με βάση την Εθνική Στρατηγική για τον Αλφαβητισμό στη Μεγάλη Βρετανία. Στη συνέχεια, συζητά για το πως η Διακήρυξη της Σαλαμάνκα οδήγησε στην ανάπτυξη του κινήματος υποστήριξης για τα παιδιά με δυσλεξία από τη Βρετανική Ψυχολογική Εταιρεία. Περιγράφονται οι βασικές πτυχές αυτής της φιλικής πολιτικής και πρακτικής για τη δυσλεξία προς τα παιδιά. Τέλος, διερευνώνται τα θέματα που σχετίζονται με την εφαρμογή αυτής της πρακτικής από τον σύγχρονο εκπαιδευτικό.

 Διαθέσιμο στον σύνδεσμο: i-Τeacher 22ο τεύχος

Διδακτική προσέγγιση στο ποίημα Μητέρα του Κώστα Μόντη

 Μπέη Παναγιώτα, Διδακτορική Φοιτήτρια

Μπέη, Π. (2021). Διδακτική προσέγγιση στο ποίημα «Μητέρα» του Κώστα Μόντη. Στο
Κανταρτζή, Ε., Παπαδημητρίου, Γ., Κωσταρής, Χ. (επιμ.), Πρακτικά 5ου Πανελληνίου Συνεδρίου: «Εκπαίδευση στον 21ο αι.: Ανάπτυξη της κριτικής σκέψης, της δημιουργικότητας και της καινοτομίας», Τόμος, Γ, 594-603.

Είναι ευρέως αποδεκτό ότι η Λογοτεχνία μέσα από την Εκπαίδευση κατά τον αιώνα που διανύουμε, πρέπει να στοχεύει στην καλλιέργεια της κριτικής σκέψης και της δημιουργικότητας των μαθητών, ενώ παράλληλα πρέπει να χρησιμοποιεί πρωτότυπες μεθόδους. Η παρούσα εισήγηση που πραγματεύεται τη διδακτική προσέγγιση του ποιήματος «Μητέρα», του ελληνοκύπριου ποιητή Κώστα Μόντη, προτείνει την αξιοποίηση των θεωριών της Rosenblatt και των Benton και Fox. Έτσι, μέσα από τις προτεινόμενες δραστηριότητες, στόχος είναι η επίτευξη της μέγιστης δυνατής ενεργοποίησης των αναγνωστών-μαθητών, η απόλαυση της ποίησης, η καλλιέργεια της δημιουργικότητας, η γνωριμία με τον ποιητή Κώστα Μόντη, η συνεργασία των μαθητών μεταξύ τους, η συνδιαλλαγή με το ποίημα, η διακειμενικότητα, η διαθεματικότητα, και σαφώς, η πιο στενή επαφή με την πολυπόθητη φιλαναγνωσία. Ταυτόχρονα, ακολουθούνται οι βασικές αρχές που πρέπει να διέπουν τη διδασκαλία της λογοτεχνίας, σύμφωνα με το Α.Π. Λογοτεχνίας της Κύπρου και της Ελλάδας, κι αυτές δεν είναι άλλες από τη συνεργατική και βιωματική μορφή μάθησης, τη διαθεματικότητα και την «ολιστική γνώση», τη χρήση της διδακτικής «τεχνολογίας» και την αρχή της «παιδαγωγικής διαφοροποίησης». Με λίγα λόγια, κύριος σκοπός μας είναι το αναγνωστικό κοινό να αποκτήσει εμπειρίες μέσα από την ποίηση, η οποία στις μέρες μας βιώνει την κρίση, ως «δύσκολη» και πολύπλοκη που είναι. Ωστόσο, αυτή καθαυτή η δυσκολία της είναι που την καθιστά μαγική και συνάμα χρήσιμη. Χρήσιμη, διότι μέσα από τη διαφορετική χρήση της γλώσσας που τη διέπει, ενεργοποιείται η κριτική σκέψη των αναγνωστών. Η τυποποιημένη διδασκαλία της, η στυγνή ανάλυσή της, δεν πρέπει να έχουν θέση πλέον στον χώρο της εκπαίδευσης. Η παρούσα πρόταση λοιπόν, επιδιώκει να απαλλάξει τη διδακτική της ποίησης από παρωχημένες μεθόδους, ενθαρρύνοντας τους μαθητές, δίνοντάς τους έμπνευση, ώστε να είναι σε θέση να ανακαλύψουν και να αξιοποιήσουν τα εργαλεία της ποίησης, να δημιουργήσουν αλλά και να εκφραστούν.

Διαθέσιμο στον σύνδεσμο: Πρακτικά 5ου Πανελλήνιου Συνεδρίου «Εκπαίδευση στον 21ο αιώνα: Σχολείο και Πολιτισμός»

Η αποτελεσματικότητα του συνδυασμού της πολυτροπικής προσέγγισης και της εστίασης στον λεκτικό κώδικα στη διδακτική της Λογοτεχνίας

Παπασωτηρίου Κατερίνα, Διδακτορική Φοιτήτρια

Η ανακοίνωση αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα του 6ου Πανελλήνιου Συνεδρίου «Εκπαίδευση και πολιτισμός στον 21ο αιώνα», το οποίο διοργανώθηκε διαδικτυακά στις 23-25 Απριλίου 2021.

Πολλοί μελετητές και ερευνητές έχουν επισημάνει την καταλυτική επίδραση που έχει η επιλογή των κατάλληλων διδακτικών πρακτικών και εκπαιδευτικών μεθόδων στην ποιότητα και στην επιτυχία της διδασκαλίας. Στο πλαίσιο της παρούσας εισήγησης, αντικείμενο μελέτης αποτελεί η εκπαιδευτική αξία των πολυτροπικών κειμένων σε συνδυασμό με παραδοσιακές μεθόδους διδασκαλίας. Ειδικότερα, εξετάζονται συγκριτικά τα αποτελέσματα δύο διαφορετικών προσεγγίσεων του ίδιου λογοτεχνικού κειμένου σε δυο διαφορετικές ομάδες 15χρονων μαθητών. Στην πρώτη ομάδα,η προσέγγιση του κειμένου ξεκινά με την παραδοσιακή διδασκαλία και στη συνέχεια χρησιμοποιούνται πολυτροπικά κείμενα, ενώ στη δεύτερη ομάδα μαθητών ακολουθείται αντίστροφη πορεία διδασκαλίας, καθώς το μάθημα ξεκινά με την παρουσίαση πολυτροπικών κειμένων και ολοκληρώνεται με την παραδοσιακή διδασκαλία. Σκοπός αυτής της συγκριτικής θεώρησης είναι να διερευνηθεί αν η πορεία διδασκαλίας από την πολυτροπική προσέγγιση στην παραδοσιακή και αντίστροφα, έχει σημαντική διαφορά στην κατανόηση του λογοτεχνικού κειμένου και στην προσέλκυση του ενδιαφέροντος των μαθητών για το κείμενο

Διαθέσιμο στον σύνδεσμο: 6ο Πανελλήνιο Συνέδριο «Εκπαίδευση στον 21ο αιώνα: Σχολείο και Πολιτισμός» – Αικατερίνη Παπασωτηρίου