Νεκρή Ζώνη: Το νομικό καθεστώς και οι πραγματικότητες
Την Παρασκευή, 26 Ιανουαρίου 2024, πραγματοποιήθηκε από την Κοινότητα Δένειας, με την υποστήριξη της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, εκδήλωση για το νομικό καθεστώς της νεκρής ζώνης ή γραμμής κατάπαυσης του πυρός. Η εκδήλωση έλαβε χώρα στην κατάμεστη αίθουσα UNESCO του Πανεπιστημίου Λευκωσίας.
Συντονιστής στην εκδήλωση ήταν ο τέως Γενικός Εισαγγελέας της ΚΔ Κώστας Κληρίδης, ο οποίος προέβη και σε εισαγωγικά σχόλια στο ζήτημα, ενώ εισηγητές ο Κοσμήτορας της Νομικής Σχολής Αχιλλεύς Αιμιλιανίδης, η Αναπληρώτρια Διευθύντρια της Διεύθυνσης Κυπριακού, Τουρκίας και Κατεχόμενων Περιοχών του Υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Σαββίδου-Παναγιώτου και ο Αντιστράτηγος ε.α. Ανδρέας Πενταράς. Την εκδήλωση χαιρέτισε ο Κοινοτάρχης Δένειας Χριστάκης Παναγιώτου και ο Σύμβουλος Διοργάνωσης Κώστας Χαραλαμπίδης.
Ο Κοσμήτορας Αιμιλιανίδης ανέπτυξε το πολύπλοκο νομικό καθεστώς της νεκρής ζώνης, όπως αυτό γίνεται αντιληπτό από τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας και τις Εκθέσεις του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ. Επισήμανε ιδιαίτερα πως η διαχρονική αντίληψη του ΟΗΕ είναι πως η UNFICYP έχει την ευθύνη της περιοχής στη βάση της σιωπηρής ανοχής των δύο αντιμαχόμενων ενόπλων δυνάμεων, δηλαδή των τουρκικών κατοχικών δυνάμεων και της Εθνικής Φρουράς. Ο ΟΗΕ έχει, ήδη από τη δεκαετία του 1990, υιοθετήσει το δόγμα της ακεραιότητας (integrity) της νεκρής ζώνης, με βάση το οποίο απαγορεύονται όχι μόνο ενέργειες που οδηγούν σε στρατιωτικοποίηση της περιοχής ή σε αλλαγή του status quo, αλλά και δραστηριότητες πολιτών που η UNFICYP θεωρεί πως επηρεάζουν την ακεραιότητα της νεκρής ζώνης. Αυτό έχει οδηγήσει σε διαφορετικές αναγνώσεις του ΟΗΕ και της Κυπριακής Δημοκρατίας ως προς το τι συνιστά «παραβίαση» στη νεκρή ζώνη.
Η Μαρία Σαββίδου-Παναγιώτου αναφέρθηκε στις ενέργειες στις οποίες προβαίνει το Υπουργείο Εξωτερικών, ιδιαίτερα ενόψει των πρόσφατων εντάσεων και εξέφρασε τη θέση πως η Κυπριακή Δημοκρατία παραμένει κυρίαρχη και διατηρεί τον έλεγχο στη νεκρή ζώνη, παρά το γεγονός ότι εκ των πραγμάτων λόγω της κατοχής είναι αναγκαία η παρουσία και ο ρόλος της UNFICYP. Ο Αντιστράτηγος ε.α. Ανδρέας Πενταράς εξάλλου αναφέρθηκε περισσότερο στις στρατιωτικές επιλογές της ελληνοκυπριακής πλευράς ενόψει των πρόσφατων εξελίξεων, αλλά και στη διαχρονική συνεργασία της Εθνικής Φρουράς με την UNFICYP, εξαίροντας τη σημασία και τον ρόλο της τελευταίας.
Ακολούθησε συζήτηση με το κοινό, στην οποία αναδείχθηκαν τα πολυάριθμα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι κάτοικοι της περιοχής. Ο Κοσμήτορας Αιμιλιανίδης έκλεισε την εκδήλωση, ανακοινώνοντας την πρόθεση της Νομικής Σχολής να διεξάγει ερευνητική εργασία για το ζήτημα.
