21ο Παγκύπριο Επιστημονικό Συνέδριο Εκπαιδευτικού Ομίλου Κύπρου

Στις 21-22 Οκτωβρίου 2022 πραγματοποιήθηκε στο αμφιθέατρο UNESCO του Πανεπιστημίου Λευκωσίας το 21^ο Παγκύπριο Επιστημονικό Συνέδριο του Εκπαιδευτικού Ομίλου Κύπρου, με θέμα: «Σχολική Πραγματικότητα: Προκλήσεις και Δυνατότητες».

Κύριοι ομιλητές του συνεδρίου ήταν ο Υφυπουργός Έρευνας Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής, κ. Κυριάκος Κόκκινος, ο Καθηγητής Μιχαλίνος Ζεμπύλας (Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου) και η Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Μαρία Μητσιάκη (Δημοκρίτειο Πανεπιστημίο). Στη συζήτηση που ακολούθησε συμμετείχαν η Κοσμήτορας του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, Καθηγήτρια Έλενα Παπαναστασίου και η Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Αγνή Στυλιανού-Γεωργίου. Στο συνέδριο συμμετείχαν ακαδημαϊκοί, ερευνητές, καθώς και εκπαιδευτικοί και φοιτητές των προπτυχιακών προγραμμάτων του Τμήματος Παιδαγωγικών Σπουδών του Πανεπιστημίου.

Στο πλαίσιο του συνεδρίου πραγματοποιήθηκαν δύο βιωματικά σεμινάρια που απευθύνονταν σε νηπιαγωγούς. Τα δύο εργαστήρια παρουσιάζονται αναλυτικά πιο κάτω:

Καλλιεργώντας την ενσυναίσθηση στο νηπιαγωγείο μέσα από διαλογικές συζητήσεις: Αξιοποιώντας εικονοβιβλία χωρίς λόγια.
Δρ. Αγνή Στυλιανού-Γεωργίου, Δρ. Μαρία Βρίκκη, Δρ. Μαρία Χατζηαναστάση (Πανεπιστήμιο Λευκωσίας)
Δρ. Μαρία Ηρακλέους, Δρ. Παυλίνα Χατζηθεοδούλου Λοϊζίδου (Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου)

Το εργαστήριο εστίασε στην καλλιέργεια της ενσυναίσθησης, μιας σημαντικής δεξιότητας η οποία μας επιτρέπει να κατανοούμε και να λαμβάνουμε υπόψη διαφορετικές οπτικές και αξίες, που αντικατοπτρίζονται στη ζωή των ανθρώπων. Στο βιωματικό εργαστήριο παρουσιάστηκε το εκπαιδευτικό υλικό που είναι διαθέσιμο στην ιστοσελίδα του ερευνητικού προγράμματος DIALLS κι επεξηγήθηκε το πώς μπορεί να γίνει η ενσωμάτωση του πολιτισμικού εγγραμματισμού και των δεξιοτήτων του διαλόγου και της επιχειρηματολογίας στο νηπιαγωγείο, ώστε τα παιδιά προσχολικής ηλικίας να μπορούν να συζητούν για θέματα όπως η ανεκτικότητα, η συμπερίληψη, η συνύπαρξη και η κοινωνική ευθύνη.

Οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να εμπλακούν σε δράσεις που αποσκοπούσαν στην ανάπτυξη της δεξιότητας της ενσυναίσθησης, αξιοποιώντας τεχνικές οπτικής ανάγνωσης του εικονογραφημένου βιβλίου χωρίς λόγια On the trail, της Anna Ring. Στην ιστορία, τα τρόφιμα στο σπίτι ενός πατέρα και της κόρης του έχουν κλαπεί από μια αδέσποτη γάτα. Το κυνήγι για εντοπισμό της γάτας αποτελεί μια ευαίσθητη εξερεύνηση των κοινωνικών αξιών που περιβάλλουν την οικογένεια, την αίσθηση του ανήκειν και την κοινή κληρονομιά. Οι συμμετέχοντες εξερεύνησαν βιωματικά διαφορετικές οπτικές κατά την ανάγνωση του βιβλίου, οι οποίες μπορούν να ενθαρρύνουν τους νεαρούς αναγνώστες να κατανοήσουν τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις εμπειρίες των χαρακτήρων.

Ξηλώματα: ενθαρρύνοντας την αργή θέαση, τη δημιουργική κίνηση και συλλογική αφήγηση ιστοριών στο νηπιαγωγείο με αφορμή ένα πίνακα αφηρημένης τέχνης.
Δρ. Αγνή Στυλιανού-Γεωργίου, Δρ. Μαρία Καμπέρη, Δρ. Ελισάβετ Πίτρη (Πανεπιστήμιο Λευκωσίας)

Το βιωματικό εργαστήριο επικεντρώθηκε στις δράσεις που σχεδιάστηκαν για εκπαιδευτικούς προσχολικής ηλικίας στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού προγράμματος «Ξηλώματα». Μια ‘τζιζούα’ από το έργο του Χριστόφορου Σάββα «Πουλλίν της Μεσαρκάς» προσκάλεσε τους συμμετέχοντες σε δημιουργική κίνηση κι αφήγηση. Αν και το πρόγραμμα «Ξηλώματα» σχεδιάστηκε μέσω μιας διεπιστημονικής συνεργασίας με βάση τον χώρο της Λεβέντειου Πινακοθήκης (site specific), στόχος του βιωματικού εργαστηρίου ήταν να εμπλέξει ενεργητικά τους συμμετέχοντες στις τεχνικές αργής θέασης, δημιουργικής κίνησης και δυναμικής αφήγησης, οι οποίες χρησιμοποιήθηκαν με αφορμή το συγκεκριμένο έργο, το οποίο είναι ανοικτό σε πολλαπλές αναγνώσεις.

Στόχος του εργαστηρίου ήταν να εμπλουτίσει την εργαλειοθήκη των νηπιαγωγών με τεχνικές που να προάγουν τον οπτικό εγγραμματισμό, μετατρέποντας μια  αφηγηματική εικόνα σε πολυτροπικό κείμενο μέσω της δημιουργικής κίνησης και νοηματοδοτώντας την εμπειρία μέσω δυναμικής συλλογικής αφήγησης ιστοριών, χρησιμοποιώντας σώμα, εικόνα και λόγο. Τέτοιες τεχνικές μπορούν να αξιοποιηθούν ως εργαλεία διδασκαλίας στο σχολικό πλαίσιο του νηπιαγωγείου για να προάγουν, ανάμεσα σε άλλα, την ευελιξία κατά τη δημιουργική επίλυση προβλήματος.