Steven Cook: Ρευστό το τοπίο στην Ανατολική Μεσόγειο
Διάλεξη στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας για το μέλλον των σχέσεων ΗΠΑ-Τουρκίας
Διάλεξη στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας για το μέλλον των σχέσεων ΗΠΑ-Τουρκίας
Απρόβλεπτες καθίστανται οι εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο εξαιτίας των εύθραυστων ισορροπιών που επικρατούν στην περιοχή, εκτιμά ο ανώτερος συνεργάτης του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων των ΗΠΑ (CFR) Steven A. Cook. Σε διάλεξη που έδωσε στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, προσκεκλημένος του Κυπριακού Κέντρου Ευρωπαϊκών και Διεθνών Υποθέσεων, ο κ. Cook ανέλυσε τα νέα δεδομένα στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις.
Συγκεκριμένα αναφέρθηκε στην αντίληψη που επικρατούσε για χρόνια στις ΗΠΑ για την Τουρκία, η οποία θεωρείτο ως απαραίτητος στρατηγικός εταίρος. Όπως είπε, μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου τα δεδομένα άρχισαν να διαφοροποιούνται και στη σημερινή συγκυρία υπάρχουν πολλά σημεία τριβής στις σχέσεις μεταξύ ΗΠΑ και Τουρκίας, όπως οι σχέσεις της Τουρκίας με το Ιράν και τη Ρωσία. Ο κ. Cook επεσήμανε ακόμα ότι σε διάφορα σημαντικά ζητήματα οι θέσεις των δύο πλευρών όχι μόνο δεν συμπίπτουν, αλλά είναι και ανταγωνιστικές.
Το Ιράν δεν εκλαμβάνεται από την Άγκυρα ως απειλή, εξαιτίας των οικονομικών δεσμών των δύο χωρών. Στη Συρία η Τουρκία αντί να μάχεται εναντίον του Ισλαμικού κράτους, στρέφεται εναντίον των Κούρδων. Ο κ. Cook αναφέρθηκε επίσης στους ρωσικούς πυραύλους S-400 και στις συνεπαγόμενες αντιδράσεις των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ, καθώς και στον αυξανόμενο αντιαμερικανισμό που καταγράφεται στην Τουρκία. Δεν παρέλειψε να σχολιάσει τις επιπτώσεις στις σχέσεις μεταξύ ΗΠΑ και Τουρκίας από την αναγνώριση της Ιερουσαλήμ, ως επίσημης πρωτεύουσας του Ισραήλ από την κυβέρνηση Τράμπ, και τις συνεχιζόμενες διώξεις κατά δημοσιογράφων, διπλωματών, ακαδημαϊκών και διανοούμενων από το καθεστώς Ερντογάν.
Ο κ. Cook ανέλυσε τις σκέψεις που επικρατούν στην Ουάσιγκτον σε ό,τι αφορά τη διαχείριση των σχέσεων με την Τουρκία. Αφού σημείωσε επίσης πως «όλα είναι πιθανά» στην Ανατολική Μεσόγειο, εγκωμίασε τις σχέσεις της Κύπρου με δύο πολύ σημαντικούς συμμάχους των Ην. Πολιτειών στην περιοχή, το Ισραήλ και την Αίγυπτο. Τόνισε τη στρατηγική σημασία της Κύπρου και εξέφρασε παράλληλα αμφιβολία για το κατά πόσο θα αλλάξει η τουρκική πολιτική με την αποχώρηση του Ερντογάν.
Την ομιλία του κ. Cook σχολίασαν ο Χριστόδουλος Πελαγίας, Πρόεδρος του European Movement International (ΕΜΙ) και επικεφαλής του European Rim Policy and Investment Council (ERPIC) και ο Πρόεδρος του Κέντρου Καθηγητής Ανδρέα Θεοφάνους.
Ο κ. Πελαγίας εστίασε κυρίως στις εξελίξεις που αναμένεται να προκύψουν όταν ο Ερντογάν αποχωρήσει από την πολιτική σκηνή και τόνισε τις διαφορές μεταξύ ΗΠΑ και Τουρκίας αναφορικά με ζητήματα αξιών. Ο κ. Θεοφάνους αναφέρθηκε στο αυξανόμενο χάσμα ανάμεσα στην Τουρκία και τις ΗΠΑ, υπογραμμίζοντας ότι έχει επέλθει μια αλλαγή υποδείγματος. Σε σχέση με το Κυπριακό τόνισε πως πρόκειται για ένα υπαρξιακό πρόβλημα και εισηγήθηκε ότι θα πρέπει να υπάρχει συνεχής αξιολόγηση των εξελίξεων στην Ανατολική Μεσόγειο και πώς επηρεάζεται η χώρα μας.
