Η Κοινωνική Ανταποδοτικότητα της Χρήσης Ρομποτικών Συστημάτων Ταξινόμησης στην Ανακύκλωση
Του Δρα Αλέξανδρου Αντωναρά, Εκτελεστικός Πρόεδρος Corporate Sustainability and Responsibility Centre, Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, Ερευνητικό Ίδρυμα Πανεπιστημίου Λευκωσίας
Το έργο InterRecycle, που ολοκληρώθηκε με επιτυχία πρόσφατα αποτελεί μια πρωτοβουλία που είχε στόχο την προώθηση της αυτοματοποίησης της διαδικασίας ανακύκλωσης απορριμμάτων με τη χρήση ρομποτικών συστημάτων ταχείας διαλογής και ταξινόμησης ανακυκλώσιμων υλικών, αντικαθιστώντας την παραδοσιακή χειροδιαλογή και βελτιώνοντας την αποδοτικότητα της διαδικασίας.
Οι επιτυχημένες πιλοτικές λειτουργίες στις σχετικές μονάδες διαλογής ανακυκλώσιμων υλικών στην Κύπρο και στην Κρήτη αποδεικνύουν ότι η αυτοματοποίηση μπορεί να επιφέρει σημαντικά οφέλη στον τομέα της ανακύκλωσης. Στο πλαίσιο του έργου αποτυπώθηκε η κοινωνική ανταποδοτικότητα της χρήσης ρομποτικών συστημάτων εστιάζοντας στην βελτίωση της αποδοτικότητας των συστημάτων διαλογής, και στις αντιλήψεις των εργαζομένων και του κοινωνικού συνόλου πριν και μετά την χρήση των ρομποτικών συστημάτων.
Αποδοτικότητα
Η χρήση ρομποτικών συστημάτων στην Κύπρο συνέβαλε στη σημαντική μείωση του ποσοστού αλουμινίου στο υπόλειμμα της διαλογής, μειώνοντάς το από 1.63% το 2022 σε 0.52% το 2023. Πιο συγκεκριμένα, και με βάση τα στοιχεία της πιλοτικής εφαρμογής, εκτιμάται ότι η ποσότητα αλουμινίου που παραμένει στο υπόλειμμα μπορεί να μειωθεί από 56 τόνους (το 2022) σε 16.3 τόνους (το 2023).
Επίσης, στην Κρήτη, η αυτοματοποίηση με ρομποτικά συστήματα στη διαλογή πλαστικών ΡΕΤ συνέβαλε στην αφαίρεση προσμίξεων και έγχρωμων συσκευασιών ΡΕΤ με υψηλό ποσοστό απόδοσης, υπερβαίνοντας το 95%. Τέλος, τα ρομποτικά συστήματα δίνουν τη δυνατότητα για καλύτερη αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού στις μονάδες διαλογής σε άλλες κρίσιμες θέσεις εργασίας εντός της διαδικασίας διαλογής των ανακυκλωμένων υλικών, καθώς τα ρομποτικά συστήματα μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε σημεία της διαλογής όπου ο αριθμός των υλικών που πρέπει να διαχωριστούν είναι μικρότερος από αυτόν που μπορεί να διαχειριστεί ένας εργαζόμενος.
Αντιλήψεις εργαζομένων
Η έρευνα αντιλήψεων εργαζομένων που πραγματοποιήθηκε στις μονάδες διαλογής απορριμμάτων στην Κύπρο και στην Κρήτη αποκαλύπτει θετικές αντιδράσεις και οφέλη που σχετίζονται με την εισαγωγή ρομποτικής τεχνολογίας στη διαδικασία ταξινόμησης ανακυκλώσιμων υλικών. Η πλειονότητα των εργαζομένων εκφράζει υψηλή ικανοποίηση (περίπου 89.6%) από τη χρήση του ρομποτικού συστήματος, με παρόμοια επίπεδα ικανοποίησης όπως πριν από την εγκατάστασή του. Επιπλέον, οι εργαζόμενοι αναγνωρίζουν τα σημαντικά οφέλη της ρομποτικής τεχνολογίας, όπως αυξημένη ακρίβεια στη διαλογή, αύξηση της παραγωγικότητας, εξοικονόμηση χρόνου και ελαχιστοποίηση των λαθών. Αν και υπάρχουν προκλήσεις που προκύπτουν από τη χρήση ρομποτικών συστημάτων, όπως αντιμετώπιση καταστάσεων που απαιτούν εκπαίδευση, επικοινωνία μεταξύ των εργαζομένων και δεξιότητες διαχείρισης ασφάλειας, αυτές μπορούν να ξεπεραστούν με κατάλληλα μέτρα.
Αντιλήψεις κοινωνικού συνόλου
Οι έρευνες αντιλήψεων κοινωνικού συνόλου στην Κύπρο και την Ελλάδα αναδεικνύουν μια θετική τάση όσον αφορά την αποδοχή και την κατανόηση της ρομποτικής τεχνολογίας και της τεχνητής νοημοσύνης στον τομέα της ανακύκλωσης. Οι πολίτες φαίνεται να αντιλαμβάνονται τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζουν τα ρομποτικά συστήματα στη διαδικασία διαλογής ανακυκλώσιμων υλικών και να είναι πρόθυμοι να τα υιοθετήσουν.
Επίσης, η αυξανόμενη ενημέρωση και επίγνωση σχετικά με τη χρήση ρομποτικών συστημάτων υπογραμμίζουν τη σημασία της εκπαίδευσης του κοινού για τα οφέλη και τις δυνατότητες αυτής της τεχνολογίας. Ωστόσο, παραμένει αναγκαία η προσπάθεια ενημέρωσης εκείνων που ενδέχεται να έχουν αρνητικές αντιλήψεις, προκειμένου να εξασφαλιστεί η ευρύτερη αποδοχή και αποτελεσματική χρήση της ρομποτικής τεχνολογίας στον τομέα της ανακύκλωσης. Συνολικά, οι ευρήματα αποδεικνύουν την πορεία προς μια πιο βιώσιμη και τεχνολογικά προηγμένη προσέγγιση στη διαχείριση των ανακυκλώσιμων υλικών, με τη συμμετοχή και την υποστήριξη του κοινού.
Το InterRecycle χρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση και εθνικούς πόρους της Ελλάδας και της Κύπρου στο πλαίσιο του Προγράμματος Συνεργασίας INTERREG V-A «Ελλάδα – Κύπρος» 2014-2020. Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε την ιστοσελίδα της πράξης: http://interrecycle.eu/.
