Κυπριακό βαρόμετρο ESG για το 2023*

Ένας από τους στόχους της έρευνας είναι η καταγραφή και η σύγκριση των αντιλήψεων του κοινού, των εργαζομένων και των διοικητικών στελεχών για τα κριτήρια ESG και τη βιωσιμότητα 

Του Δρα Αλέξανδρου Αντωναρά, Εκτελεστικός Πρόεδρος Corporate Sustainability and Responsibility Centre, Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, Ερευνητικό Ίδρυμα Πανεπιστημίου Λευκωσίας

*Δημοσιεύτηκε στο Economy Today (Ιανουάριος 2024)

Το Corporate Sustainability and Responsibility Centre (CSRC) του Πανεπιστημίου Λευκωσίας και η IMR, σε συνεργασία με το Alba Graduate Business School και το CSR Hellas υλοποίησαν το Κυπριακό Βαρόμετρο ESG για το 2023 (ESG Barometer 2023) με διττό στόχο: 1. Να καταγράψουν και να συγκρίνουν, για πρώτη φορά στην Κύπρο, τις αντιλήψεις τριών διαφορετικών πληθυσμών (ευρύ κοινό, εργαζόμενοι και στελέχη διοίκησης) όσον αφορά στα κριτήρια ESG και στην βιωσιμότητα, 2. να παράσχουν στις επιχειρήσεις αξιόπιστα δεδομένα, στα οποία μπορούν να βασίσουν τον μελλοντικό διάλογο με τα ενδιαφερόμενα μέρη τους. Το Κυπριακό Βαρόμετρο ESG υλοποιήθηκε με την υποστήριξη του CSR Cyprus και της Ομοσπονδίας Εργοδοτών και Βιομηχάνων (ΟΕΒ). Η συλλογή δεδομένων πραγματοποιήθηκε μεταξύ Μαρτίου και Ιουλίου 2023, μέσω τριών διαφορετικών ερωτηματολογίων, καθένα από τα οποία ήταν προσαρμοσμένο στα χαρακτηριστικά κάθε μιας από τις διαφορετικές ομάδες-στόχους. Συνολικά, συγκεντρώθηκαν 345 απαντήσεις από εργαζόμενους σε 30+ εταιρείες και οργανισμούς, 67 απαντήσεις από μέλη των ανώτατων διοικητικών ομάδων των εταιρειών και 700 απαντήσεις από το ευρύ κοινό. Όλα τα ερωτηματολόγια βασίστηκαν σε τρέχουσες δημοσιευμένες ακαδημαϊκές κλίμακες και έγκυρες ψυχομετρικές μετρήσεις. Αντίστοιχη έρευνα πραγματοποιήθηκε στην Ελλάδα από το Alba Graduate Business School και το CSR Hellas, για τη δημιουργία του Ελληνικού Βαρόμετρου ESG. Παρακάτω παρουσιάζονται τα βασικά ευρήματα του Κυπριακού Βαρόμετρου και όπου είναι εφικτό γίνεται σύγκριση και με τα αποτελέσματα του Ελληνικού Βαρόμετρου.  

Βασικά Ευρήματα  

  • Υπάρχει ένα αντιληπτό χάσμα επιδόσεων ESG μεταξύ εξωτερικών και εσωτερικών ενδιαφερόμενων μερών. Το ευρύ κοινό φαίνεται να είναι πιο επικριτικό σε σχέση με τα εσωτερικά ενδιαφερόμενα μέρη (στελέχη διοίκησης και εργαζόμενοι). Συνοπτικά: το 31% του γενικού κοινού είναι θετικό απέναντι στις επιδόσεις της επιχείρησης στον τομέα των ESG, το 26% είναι αμφίθυμο και το 43% είναι αρνητικά διακείμενο. Οι επικοινωνιακές προσπάθειες θα πρέπει να επικεντρωθούν στην αμφίθυμη ομάδα.  
  • Η μεγάλη πλειοψηφία του γενικού κοινού συμφωνεί ότι η βιωσιμότητα και τα κριτήρια ESG επηρεάζουν την καταναλωτική τους συμπεριφορά και την προσέγγιση αναζήτησης εργοδότη. Ωστόσο, ενώ αρκετοί δηλώνουν ότι είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν ένα premium τιμής για προϊόντα/υπηρεσίες από επιχειρήσεις που εφαρμόζουν δράσεις βιωσιμότητας και ESG, δεν εμφανίζονται έτοιμοι να θυσιάσουν τον μισθό τους για να εργαστούν σε επιχείρηση που εφαρμόζει περισσότερες δράσεις ESG και βιωσιμότητας.  
  • Το ευρύ κοινό αποδίδει την ενασχόληση των επιχειρήσεων με τα κριτήρια ESG στα κέρδη και στον ανταγωνισμό, και όχι στην ηθική υποχρέωση.  
  • Τα στελέχη της διοίκησης αποδίδουν την ενασχόληση με τα ESG περισσότερο σε ηθική υποχρέωση και λιγότερο σε επιχειρηματικά κίνητρα (π.χ. κέρδος). 
  • Οι εργαζόμενοι αξιολογούν τους ηγέτες τους ως σχετικά ταπεινούς, αν και υπάρχει περιθώριο βελτίωσης. Πιστεύουμε ότι η ταπεινή ηγεσία είναι βασικός μοχλός και διευκολυντής των επιδόσεων ESG και βασικός δείκτης ESG.  
  • Τα στελέχη της διοίκησης προσεγγίζουν τα κριτήρια ESG περισσότερο ως ευκαιρία παρά ως απειλή (διαχείριση κινδύνων) και τείνουν προς την αρχή του “do-more-good” (σε σχέση με το “do-less-harm”). Επίσης, θεωρούν ότι τα ESG προσφέρουν περισσότερα οφέλη σε σχέση με το κόστος για την εταιρεία και θα μπορούν να αυξήσουν την ανταγωνιστικότητα της εταιρείας τους.  
  • Οι βασικές προκλήσεις για τα στελέχη διοίκησης είναι: α) η έλλειψη εργατικού δυναμικού εκπαιδευμένου σε θέματα ESG, β) η υποστήριξη από το διοικητικό συμβούλιο και γ) η υποστήριξη από τα στελέχη της επιχείρησης. Οι διοικήσεις φαίνεται να ανησυχούν λιγότερο για: α) τη χρηματοδότηση της μετάβασης στον καπιταλισμό των ενδιαφερομένων μερών, β) την προσαρμογή της εφοδιαστικής αλυσίδας και γ) τη ζήτηση για τα θέματα ESG και βιωσιμότητας από τους πελάτες. Από την έρευνα φαίνεται ότι πρέπει να γίνουν πολύ περισσότερα όσον αφορά: α) τη σύνδεση των αμοιβών με τις επιδόσεις σε θέματα ESG και β) την προσφορά προγραμμάτων κατάρτισης σε θέματα ESG στους εργαζομένους. Τα στελέχη διοίκησης δεν είναι καλά ενημερωμένα σχετικά με τους κανονισμούς που σχετίζονται με τα θέματα ESG.  
  • Ένα στα τρία στελέχη διοίκησης που συμμετείχαν στην έρευνα αναφέρει ότι η επιχείρηση διαθέτει μονάδα ΕΚΕ/ESG στην οργανωτική της δομή. Μόνο 4 στα 10 διοικητικά στελέχη γνωρίζουν ότι η επιχείρησή τους διαθέτει προϋπολογισμό για θέματα βιωσιμότητας/ESG.