Μπορεί η Κύπρος να μετατραπεί σε κλιματικά ουδέτερη χώρα;

Έρευνα από το Τμήμα Μηχανικής του Πανεπιστημίου Λευκωσίας για τους ρύπους από την ηλεκτροπαραγωγή και τις μεταφορές

Σήμερα η θερμοκρασία σε σύγκριση με την προβιομηχανική περίοδο σημειώνει αύξηση 1°C.  Αρχικά, η Ευρωπαϊκή Ένωση το 2009 παρότρυνε τα κράτη μέλη της ότι μέχρι το 2050 οι ρύποι τους θα πρέπει να μειωθούν κατά 80–95% συγκριτικά με το 1990 ώστε να συγκρατηθεί η αύξηση της θερμοκρασίας κάτω από τους 2°C. Το Δεκέμβριο του 2019 η Ε.Ε. έχει θέσει ως μακροπρόθεσμο δεσμευτικό στόχο, για το έτος 2050, τη έκλυση των ρύπων άνθρακα σε μηδενικά επίπεδα (net zero) επιδιώκοντας την διατήρηση της αύξησης της θερμοκρασίας κάτω από 1.5°C. H Κύπρος θεωρείται μια ιδιάζουσα περίπτωση καθώς είναι η μόνη χώρα της Ε.Ε. η οποία δεν είναι συνδεδεμένη με ηλεκτρικά δίκτυα άλλων χωρών, στηρίζεται κυρίως στην καύση ορυκτών καυσίμων όπως πετρελαίου και είναι ιδιαίτερα ευάλωτη στην κλιματική αλλαγή.

Το Τμήμα Μηχανικής του Πανεπιστημίου Λευκωσίας,  με επικεφαλείς τους Ευάγγελο Δημητρίου και Δρ Κωνσταντίνο Χατζηστάσου, εξέτασε τέσσερα διαφορετικά σενάρια σχετικά με τα καυσαέρια από την ηλεκτροπαραγωγή και τις μεταφορές για το έτος 2050. Σε όλα τα σενάρια έγινε η παραδοχή ότι όλα τα ιδιωτικά οχήματα και τα λεωφορεία θα είναι ηλεκτρικά. Το πρώτο σενάριο στοχεύει στην ελαχιστοποίηση του κόστους του ηλεκτρισμού και το δεύτερο στη μείωση των ρύπων με τη μοναδική μορφή παραγωγής άνθρακα να προέρχεται από το φυσικό αέριο. Τόσο οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας όσο και οι μπαταρίες θα καλύπτουν τις υπόλοιπες ενεργειακές ανάγκες του νησιού. Το τρίτο σενάριο στηρίζεται από την μια στο φυσικό αέριο και από την άλλη σε με μια νέα τεχνολογία όπου θα δεσμεύει το 90% των ρύπων.

Το τελευταίο σενάριο αφορά αποκλειστικά την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, την αποθήκευση της ενέργειας σε μπαταρίες, υδροηλεκτρικά και μια καινοτόμο μέθοδο όπου τα αυτοκίνητα μπορούν να επιστρέφουν ενέργεια στο δίκτυο. Τα κύρια αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι η Κύπρος μπορεί να επιτύχει μηδενική εκπομπή ρύπων (net zero emissions) με την προϋπόθεση να αυξήσει τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας σε 11.9GW από τα 0.4GW που είναι σήμερα! Επιπλέον, για το ίδιο σενάριο 40% της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας θα «χάνεται» στο δίκτυο. H μείωση των ρύπων στο πρώτο και στο δεύτερο σενάριο ανέρχονται μόλις στο 1% και 20%, αντίστοιχα σε σχέση με το 1990. Το τρίτο σενάριο συρρικνώνει τους ρύπους κατά 92.5% και έχει περίπου την ίδια παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας σε σχέση με τα 2 προηγούμενα σενάρια. Όσον αφορά το κόστος ανά κιλοβατώρα, ξεκινώντας από το πρώτο μέχρι το τέταρτο σενάριο, η τιμή κυμαίνεται από 0.070€ μέχρι 0.115€, με το τελευταίο σενάριο να είναι το ακριβότερο.

Η μελέτη που χρηματοδοτήθηκε από το Υπουργείο Ενέργειας δημοσιεύτηκε στο έγκριτο περιοδικό Energy.