Η ανάγνωση βιβλίων και η σχέση μας με τη λογοτεχνική ανάγνωση εν καιρώ πανδημίας
Συμπεράσματα από μια διακρατική και διαπανεπιστημιακή έρευνα του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, και Πανεπιστημίου της Γενεύης
Το Τμήμα Παιδαγωγικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Λευκωσίας σε συνεργασία με το Εργαστήριο Λόγου και Πολιτισμού του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και το Τμήμα Νεοελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Γενεύης (Unité de grec moderne du Université de Genève), στο διάστημα των δύο προηγούμενων ετών πραγματοποίησε διαδικτυακή έρευνα με σκοπό να διερευνηθεί ο αντίκτυπος της πανδημίας του Covid-19 στην ανάγνωση βιβλίων γενικά και της λογοτεχνίας ειδικότερα.
Στην έρευνα συμμετείχαν 2.067 ερωτηθέντες, 1.202 από την Ελλάδα, 681 από την Κύπρο και 177 από την Ελβετία. Δεδομένου ότι το ερωτηματολόγιο διαμοιράστηκε διαδικτυακά, στην έρευνα απάντησαν αναγνώστες και από άλλες χώρες, όπως από την Αγγλία, τη Γερμανία, τη Δανία, την Ισπανία και τη Νέα Ζηλανδία.
Μια πρώτη εκτίμηση και ερμηνεία των στοιχείων της έρευνας, μας οδηγούν συγκεντρωτικά στα παρακάτω συμπεράσματα:
- Κατά τη διάρκεια της πανδημίας οι γυναίκες διάβασαν περισσότερα βιβλία απ’ ότι οι άνδρες.
- Περισσότερα βιβλία διαβάστηκαν από αναγνώστες ηλικίας 18-46 ετών, ενώ λιγότερα από μεγαλύτερες ηλικίες, εύρημα που δικαιολογείται από τον μικρότερο αριθμό ηλικιωμένων στην έρευνα.
- Κατά την πανδημία γενικά αυξήθηκε ο αριθμός ανάγνωσης βιβλίων. Το μεγαλύτερο ποσοστό αναγνωστών/στριών προτίμησε μυθιστορήματα, διηγήματα, βιβλία Ψυχολογίας και εγκυκλοπαιδικού περιεχομένου, ενώ μικρότερος ήταν ο αριθμός των αναγνωστών που κατέφυγαν στην ποίηση.
- Τα ευρήματα δείχνουν ότι ο ρυθμός ανάγνωσης βιβλίων μειώθηκε κατά τον δεύτερο εγκλεισμό, πράγμα που ίσως μπορεί να εκληφθεί ότι το διάβασμα ως ευκαιρία και λόγω διάθεσης χρόνου στις συγκεκριμένες συνθήκες, αναιρέθηκε.
- Σε ό,τι αφορά τον τρόπο προμήθειας των βιβλίων σημειώθηκε η προτίμηση από e-shops και όχι από βιβλιοπωλεία, εύρημα που δικαιολογείται αφού τα καταστήματα ήταν για μεγάλο χρονικό διάστημα κλειστά λόγω της καραντίνας.
- Τα αποτελέσματα της έρευνας επίσης έδειξαν ότι η πλειοψηφία των αναγνωστών αφιέρωσε περισσότερο από μία ώρα για ανάγνωση βιβλίων καθημερινά.
- Κατά την καραντίνα, ακόμη, διαβάστηκαν περισσότερα βιβλία ελληνικής παρά ξένης/μεταφρασμένης λογοτεχνίας, εύρημα που αποδίδεται στο γεγονός ότι ο αριθμός των Ελλήνων και Κυπρίων συμμετεχόντων ήταν μεγαλύτερος.
- Τέλος, διαπιστώνεται ότι, εκτός από την ανάγνωση βιβλίων, οι συμμετέχοντες στην έρευνα τον καιρό του εγκλεισμού διέθεσαν χρόνο για δραστηριότητες όπως η γυμναστική, η πλοήγηση στο διαδίκτυο και τα επιτραπέζια και διαδικτυακά παιχνίδια.
Την έρευνα υπογράφουν οι ερευνητές:
- Τσιλιμένη Τασούλα, Καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο. Θεσσαλίας
- Ροδοσθένους Μαρίνα, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας
- Τσάϊτα-Τσιλιμένη Βασιλική, Assistant Professor στο Πανεπιστήμιο της Γενεύης
- Χαρακόπουλος Χρήστος, υποψήφιος Διδάκτορας.
Τα αποτελέσματα της έρευνας υπάρχουν αναλυτικά στον σύνδεσμο:
